Για τη διάσωση της εθνικής μνήμης...

Για τη διάσωση της εθνικής μνήμης...Θετικές εξελίξεις στο Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο
PATHFINDER
http://news.pathfinder.gr/periscopio/av.html
10:21, ανανέωση: πρίν 1 ώρα & 35'
Μπορεί να άργησε κάμποσες δεκαετίες, αλλά σήμερα το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο προσπαθεί να κερδίσει το χαμένο έδαφος και να διασώσει τα πολύτιμο υλικό όπου έχει καταγραφεί μέγα μέρος της εθνικής μνήμης, πριν να είναι πολύ αργά...
Δίπλα στις γραπτές μαρτυρίες που αθροιστικά στοιχειοθετούν την ιστορία κάθε λαού, από καταβολής του ως τις μέρες μας, ήρθαν σχετικά πρόσφατα - μόλις τους δυο τελευταίους αιώνες - να σταθούν κι οι «εγγεγραμμένες» μαρτυρίες, τα αποτυπωμένα με ήχο και εικόνα - άρα με ξεχωριστή ζωντάνια - γεγονότα, ιστορικά και μη.
Κι αν οι γραπτές μαρτυρίες (μαζί τους και πολλές προφορικές που διασώθηκαν χάρη στην καταγραφή τους, από τα ομηρικά έπη ως τα ήθη και τα έθιμα ή τα δημοτικά τραγούδια) σε μάρμαρο, κεραμίδι, πάπυρο ή χαρτί άντεξαν ως τις μέρες μας μεταφέροντας σπουδαίες πληροφορίες για το παρελθόν, το ίδιο - αν όχι κάτι ακόμα καλύτερο - είμαστε κι εμείς υποχρεωμένοι να πράξουμε, καταγράφοντας την πιο πρόσφατη ιστορία και αφήνοντάς την κληρονομιά για το μέλλον.
new Player({
swfPath : Core.path + 'assets/player-technologin.swf',
src : 'http://www.sobjrep.phaistosnetworks.gr/Blink Studios/7_7_08_AV_OPTIKOAKOUSTIKO.flv',
image : 'http://www.sobjrep.phaistosnetworks.gr/Blink Studios/AV.png',
displayMode : -1,
width : 480,
height : 360,
autoPlay : false
}).write();
Φωτογραφικές μηχανές και κάμερες, μαγνητόφωνα και μηχανές προβολής, «εργαλεία» μιας άλλης εποχής που εξακολουθούν να εκπέμπουν μια μοναδική γοητεία, ιδιαίτερα όταν εκτίθενται δίπλα-δίπλα με τις μεγάλες, σύγχρονες επίπεδες οθόνες πλάσμα. Σήμερα μπορεί να θεωρούνται μουσειακά εκθέματα, όμως κάποια άλλη εποχή κατέγραψαν την ιστορία εν τη γενέσει της...
Μα είναι δυνατόν, ίσως αντιτείνετε, εμείς, οι πολίτες της Κοινωνίας της Πληροφορίας με όλα τα «προικιά» της τεχνολογίας που έχουμε στη διάθεσή μας, να ανησυχούμε για το πώς θα διασώσουμε την πρόσφατη μνήμη; Ακριβώς γι'Α αυτό το λόγο πρέπει να νοιαζόμαστε!
Ο κατακλυσμός των πληροφοριών και η πληθώρα των τεχνολογιών επιβάλλουν περίσκεψη και σύνεση - τι κρατάς και τι όχι, με ποιο τρόπο και ποιο στόχο.
Πολύ περισσότερο δε, επιβάλλουν τη δημιουργία ενός συγκεκριμένου και κοινά αποδεκτού φορέα, ο οποίος θα έχει την (εθνική) ευθύνη για την καταγραφή, τη διάσωση, τη συγκέντρωση, την οργάνωση και τη διάθεση (όπου και όταν χρειαστεί) του όγκου του ιστορικού οπτικοακουστικού υλικού, που έχει παραχθεί τις τελευταίες δεκαετίες στη χώρα.
Αυτός ακριβώς είναι κι ο στόχος του Εθνικού Οπτικοακουστικού Αρχείου, που με καθυστέρηση τουλάχιστον μισού αιώνα - όπως επεσήμανε, μιλώντας αποκλειστικά στο Pathfinder, ο πρόεδρος του ΔΣ του, Γιάννης Τζανετάκος - κάνει τούτο τον καιρό τις πρώτες ουσιαστικές κινήσεις του, τόσο στο εσωτερικό της χώρας όσο και διεθνώς.
Αν και μετράει αρκετούς μήνες ζωής (ιδρύθηκε με το νόμο 3444 του 2006), τα πρώτα δείγματα εξωστρέφειας τα εκδήλωσε μόλις στις αρχές Απριλίου, συνδιοργανώνοντας με τη Γενική Γραμματεία Επικοινωνίας μια ημερίδα με τίτλο «Αρχείο Επικαίρων – Ιστορία εν κινήσει».
Στόχος της ήταν η ενημέρωση για το έργο που έχει γίνει ως τώρα και τις περαιτέρω προοπτικές του Αρχείου, ενώ στη διάρκειά της τόσο ο υπουργός Επικρατείας, Θ. Ρουσόπουλος, όσο και ο ειδικός γραμματέας Ψηφιακού Σχεδιασμού, καθ. Βασ. Ασημακόπουλος, δεσμεύτηκαν για την ενίσχυση των δράσεων ανάδειξης του οπτικοακουστικού πλούτου της χώρας, στην ψηφιακή εποχή.
Καλές οι υποσχέσεις, αλλά τι γίνεται στην πράξη, με δεδομένη την αργοπορία τόσων δεκαετιών, που μας υποχρεώνει πλέον να μιλάμε για «εθνικό ατόπημα»;
Όπως δήλωσε στο Pathfinder ο διευθύνων σύμβουλος του ΕΟΑ, Γιώργος Μπολάνης, αυτή την εποχή λύνονται τα τελευταία θεσμικά προβλήματα σ'Α ό,τι αφορά στη στελέχωση του Αρχείου, εξελίσσεται ικανοποιητικά η προσπάθεια στέγασής του (εκτός απροόπτου, σε οίκημα στην περιοχή του Παντείου), ενώ προχωρεί με γοργό ρυθμό και η ψηφιοποίηση του παλαιότερου μέρους (από τις αρχές του 20ου αι.) της πολύ σημαντικής, σχεδόν αιωνόβιας, συλλογής επικαίρων της Κρατικής Ταινιοθήκης, που στεγάζεται στο Εθνικό Αρχείο Ενημέρωσης στον Γέρακα της Αττικής.
Ο στόχος για φέτος είναι να έχουν ψηφιοποιηθεί τουλάχιστον 600 ώρες αυτού του πολύτιμου υλικού, με ενημερωτικό - ειδησεογραφικό, ιστορικό – πολιτικό και εν γένει κοινωνικό – πολιτισμικό περιεχόμενο, πριν πέσει θύμα της ίδιας της ηλικίας του.
Παράλληλα, συνεχίζονται οι προσπάθειες για την ανάπτυξη συνεργειών με τους εκατοντάδες φορείς και ιδιώτες κατόχους χρήσιμου πλην αποσπασματικού και μεμονωμένου οπτικοακουστικού αρχειακού υλικού, με στόχο την ένταξή του κάτω από την «ομπρέλα» του εθνικού φορέα (ενδεχομένως στη μορφή μιας πύλης), ο οποίος θα το διασώσει, θα το αναδείξει και θα το καταστήσει προσβάσιμο μέσω του Διαδικτύου σε κάθε ενδιαφερόμενο χρήστη, εκπαιδευτικό, ερευνητή, ιστορικό ή και απλό πολίτη, στην Ελλάδα και το εξωτερικό.
Ειδικά σ'Α ό,τι αφορά στη διεθνή παρουσία του, το Εθνικό Οπτικοακουστικό Αρχείο απέκτησε –επιτέλους!- φωνή, συμμετέχει κανονικά στις ευρωπαϊκές πρωτοβουλίες ως εκπρόσωπος της Ελλάδας και εναρμονίζεται με τις πρακτικές που ακολουθούν οι άλλες χώρες, σε θέματα τεχνικών προδιαγραφών ώστε να εξασφαλιστεί η διαλειτουργικότητα, όπως και στο πάντα «καυτό» θέμα της προστασίας των πνευματικών δικαιωμάτων.
Ο Γιώργος Μπολάνης μιλάει με πάθος για τις προσπάθειες που καταβάλλονται και για το όραμα της δημιουργίας ενός Εθνικού Αρχείου, που θα εξελιχθεί σε ενιαίο σημείο αναφοράς τόσο για το παλαιότερο, όσο και για το σύγχρονο ψηφιακό οπτικοακουστικό υλικό της χώρας, ανεξαρτήτως μορφής, για το οποίο δεν υπάρχει σήμερα κάποια θεσμοθετημένη αρχειακή πολιτική ούτε σχετικός μηχανισμός υλοποίησης ώστε να μην του επιτρέψει να χαθεί.
Στόχος του Αρχείου είναι κάθε «λήμμα» περιεχομένου να συνοδεύεται από πλήρη καταγραφή στοιχείων και την ανάλογη τεκμηρίωση, ώστε να δίνει πολύ περισσότερες πληροφορίες στον μελλοντικό μελετητή του ή και στον απλό χρήστη του Internet, καθώς - όπως όλα δείχνουν - οι σημερινές διαχωριστικές γραμμές ανάμεσα σε αρχεία, βιβλιοθήκες και μελλοντικά σε μουσεία, θα αρχίσουν να υποχωρούν.
Θετικές αυτές οι εξελίξεις και φιλόδοξα τα οράματα. Μακάρι να γίνουν πράξη!
Γιατί, ο λαός που δεν γνωρίζει το παρελθόν του, δεν μπορεί να προχωρήσει στο μέλλον του...
Κι εμείς, σχεδόν ποτέ (πέρα από την ημιμαθή «εθνική» αρχαιολατρία μας) δεν πήραμε αυτή τη σοφή ρήση στα σοβαρά.
Γιάννης Ριζόπουλος